کد مطلب:25987 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:29

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

آيا اولين انسان، حضرت آدمغ بوده است؟

مرحوم علامه طباطبايي; در ذيل آيه 1 سورة نسأ ميفرمايد: از ظاهر سياق بر ميآيد كه مراد از نفس واحده، آدم و مراد از زوجها حوا است كه پدر و مادر نسل انسانند و ما نيز از آن نسل هستيم، و به طوري كه از ظاهر قرآن كريم بر ميآيد، همة افراد نوع انسان به اين دو تن منتهي ميشوند. از آيه شريفه بر ميآيد كه نسل موجود از انسان، تنها به آدم و همسرش منتهي ميشود و جز اين دو نفر، هيچ كس ديگري در انتشار اين نسل دخالت نداشته است.

در تاريخ يهود آمده است كه عمر نوع بشر از روزي كه در زمين خلق شده تا كنون، بيش از حدود هفت هزار سال نيست كه اعتبار عقلي هم با اين تاريخ مساعد است; پس اعتبار عقلي هم همان را ميگويد كه تاريخ گفته است. ليكن دانشمندان طبقاتالارض و به اصطلاح ژئولوژي معتقدند كه عمر نوع بشر بيش از ميليونها سال است، و بر اين گفتار خود، از فسيل آثاري از انسانها و نيز ادلّهاي از اسكلت سنگ شده خود انسانهاي قديمي آوردهاند، كه عمر هر يك از آنها طبق معيارهاي علمي خودشان بيش از پانصدهزار سال است.

اين اعتقاد ايشان است; امّا ادلّهاي كه آوردهاند قانع كننده نيست. دليلي نيست كه بتواند اثبات كند اين فسيلها، بدن سنگ شدة اجداد همين انسانهاي امروزي است، و دليلي نيست كه بتواند اين احتمال را رد كند كه اين اسكلتهاي سنگ شده مربوط به يكي از ادواري است كه انسانهايي در زمين زندگي ميكردهاند، چون ممكن است چنين بوده باشد، و دورة ما انسانها متصل به دورة فسيلهاي نامبرده نباشد. بلكه انسانهايي قبل از آفرينش آدم ابوالبشر در زمين زندگي ميكردهاند و سپس منقرض شده باشند. و اين پيدايش انسانها و انقراضشان تكرار شده باشد تا پس از چند دوره، نوبت به نسل حاضر رسيده باشد. قرآن كريم به طور آشكار، كيفيت پيدايش انسان در زمين را بيان نكرده كه آيا ظهور اين نوع موجود (انسان) در زمين، منحصر در همين دورة فصلي است كه ما در آن قرار داريم، و يا دورههاي متعددي داشته، و دورة ما انسانهاي فعلي آخرين ادوار آن است؟

ممكن است از بعضي آيات شريف قرآن استشمام كرد كه قبل از آفرينش حضرت آدم، ابوالبشر و نسل او، انسانهايي ديگر در زمين زندگي ميكردهاند; مانند آية شريف وَ إِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلَـََّئِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الاْ ?َرْضِ خَلِيفَةً قَالُوَّاْ أَتَجْعَلُ فِيهَا مَن يُفْسِدُ فِيهَا وَ يَسْفِكُ الدِّمَآءَ... (بقره، 30)

و زماني كه پروردگارت به فرشتگان فرمود: ميخواهم در زمين جانشيني بگذارم، گفتند ]باز[ در زمين كساني ميگذاري كه در آن فساد كنند و خونها بريزند

كه از آن بر ميآيد، قبل از آفرينش بني نوع آدم، دورة ديگري بر انسانيت گذشته است.

در بعضي از روايات واردة از ائمه: مطالبي آمده كه سابقة ادوار بسياري از بشر را قبل از دورة حاضر اثبات ميكند.

در كتاب توحيد شيخ صدوق(توحيد، ص 277، ج 2، چاپ تهران.) از امام صادقروايتي آورده كه در ضمن آن به راوي فرموده: شايد شما گمان ميكنيد كه خداي عزوجل غير از شما هيچ بشر ديگري را نيافريده است. نه، چنين نيست; بلكه هزار هزار آدم آفريده كه شما از نسل آخرين آنها هستيد.

مرحوم صدوق در كتاب، خصال(خصال، ج 2، ص 652، ح 54.) از امام باقر7 روايت كرده كه فرمود: خداي عزوجل از روزي كه زمين را آفريده، هفت عالم را در آن خلق (و سپس منقرض كرده است) كه هيچيك از آن عوالم از نسل آدم ابوالبشر نبودهاند و خداي تعالي همة آنها را از پوستة روي زمين آفريد و نسلي را بعد از نسل ديگر ايجاد كرد و براي هر يك، عالمي بعد از عالم ديگر پديد آورد تا در آخر، آدم ابوالبشر را بيافريد و ذريهاش را از او منشعب ساخت...(ترجمه تفسير الميزان، ج 4، ص 221 ـ 231.)